Zehirlenme Nedir?

Öncelikle, genel anlamda zehirlenmenin ne olduğu sorusu ile başlamak yerinde olacaktır. Zehirlenme; vücuda sindirim, solunum veya deri yoluyla giren toksik bir maddenin, vücudun dengesini, normal akışını bozmasıdır.

Zehirlendiğimizi Nasıl Anlarız?

Zehirlenme, genelde mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, baş dönmesi v.b gibi şikayetlerle seyreden bir durumdur. Yazımızın sizlerle buluştuğu yer yemekle, beslenme ile ilgili bir site olduğuna göre bu yazıda konumuz; sindirim sistemi yoluyla olan zehirlenmeler, zehirlendiğimizi anladığımızda ilk yapmamız gerekenler ve tedavisi olsun.

Gıda Zehirlenmesinin Belirtileri Nelerdir?

• Bulantı
• Kusma
• İshal
• Karın ağrısı

Sindirim sistemi ile vücuda giren bir toksin, yaklaşık 3-4 saat sindirimi devam ettikten sonra 5-6 saat sonra bulgu vermeye başlar. Vücut bu toksine karşı savunmaya geçer ve onu dışarı atmak ister. Önce bulantı başlar sonra kusmayla dışarı atmaya çalışırken peşinden ishal başlar ve bu yolla da toksini dışarı atmaya çalışır. Haliyle bağırsaklar hızlı çalışmaya başlar ve karın ağrısı oluşur.

Gıda Zehirlenmesi Durumunda Ne Yapmamız Gerekir?

Gıda zehirlenmesi olduğunda hemen yoğurt mu yemeli? Toplumda bir şekilde yerleşmiş yoğurt efsanesi tam olarak doğru değildir. Yani yoğurt, toksini vücuttan atmaz. Fakat sindirimi kolaydır, içeriğindeki probiyotikler bağırsağın dengesini sağlamaya yardımcı olur.

Böyle bir durumunda doğru olan, en yakın hastanenin acil servisine müracaat etmektir. Biz, acil serviste gerekli tetkikleri yapar ve hemen damar yolundan sıvı takviyesine başlarız. Çünkü vücut ciddi oranda sıvı kaybeder ve bu daha ciddi sorunların ortaya çıkmasına neden olur. Hele çocuklarda bu tablo çok daha ağır seyredebilir. Ayrıca bu tedavi, bozulan elektrolit dengesini tekrar kurar. Oluşabilecek ağır bir zehirlenme tablosunun önüne geçer.

Çok detayla okuyucuları sıkmak istemiyorum. Kısaca siz siz olun zehirlenme belirtisi ile karşı karşıya kaldığınızda yoğurtla, kahveyle, kolayla zaman kaybetmeden acil servise başvurun. Acil hekimi, tetkiklerin sonucuna göre size bir tedaviye başlayacaktır. Siz de uygun diyetle tedaviye destek verirseniz sonuç büyük oranda başarıyla biter.

Zehirlenme belirtisinde yapılacak en önemli şeyin bir sağlık kuruluşunun acil servisine gitmek olduğunu yukarıda belirtmiştim. Ancak ola ki bir sağlık kuruluşuna ulaşma imkanı yoksa ya da ulaşmak zaman alacaksa, yapılması gerekenlerin başında şunlar vardır:

✅ Bol bol su için.
✅ Kızartmalardan ve ağır yağlı yiyeceklerden kesinlikle uzak durun.
✅ Bir şeyler yiyecekseniz de haşlanmış gıdaları ve kolay sindirilebilir sıvı gıdaları tercih edin.
✅ Meyve olarak sadece potasyum deposu olan muz ve elma tercih edin. Diğer meyveleri kesinlikle tüketmeyin.
✅ Yediğiniz bir gıdadan zehirlenmiş olabileceğinize dair şüpheniz olduğu süreçte tatlı tüketmeyin.

Gıda Zehirlenmelerinin Başlıca Nedenleri Nelerdir?

Gıda zehirlenmelerinin en yaygın nedeni zararlı bakterilerdir. Bu zararlı ve tehlikeli bakterilerin başında Salmonella diye tanımladığımız bakteri gelir. Salmonella bakterisi, ciddi gıda zehirlenmesi vakalarında en sık karşılaştığımız olandır. Kümes hayvanlarının etleri, çiğ ve kontamine et, süt veya yumurta sarısında bulunan bu bakterinin yol açtığı zehirlenmeler ciddi sonuçlar doğurabilir.

Ayrıca bir takım virüslerin ve parazitlerin bulunduğu organizmalardan kaynaklanan toksinler; gıdaların işlenme, paketlenme, saklama ve bazı gıdaların sevki aşamasında soğuk zincirin kırılması, gıdaları kirletebilir ve zehirlenmelere neden olabilir.

Bu nedenle alışverişinizi yaparken ürünün son kullanma tarihine, ambalajının sağlam olup olmadığına bakmayı ihmal etmeyin. Paketini açıp da bir kısmını kullandığınız hazır gıdaların ve paketlenmiş ürünlerin üstündeki kullanma sürelerine mutlaka uyun. Dışarıda sadece güvenilir restoranlarda yemek yiyin.

Hepinize sağlıklı günler diliyorum.

Dr. Hüseyin Kurt

Acil Servis Hekimi